Ay’a Vardıran Yol

645 Kelime

“Okumayı Başlat” butonuna tıklayarak hızlı okuma testinizi, başlatabilirsiniz. Daha sonra “Okumayı bitir” butonu ile süreyi durdurup, karışınıza çıkan testi cevaplamanız gerekecektir.

Yeryüzünde en azından yarım milyon yıldan beri barınan, kendi yıldızını her yönüyle henüz yeni öğrenen insanoğlu, son günlerde Ay’a ayak basmayı başardı. Bu başarı, onun yüz binlerce yıl içinde bin bir sıkıntı ile yeryuvarlağında kurmuş olduğu “kendi dünyası”nı uzaya doğru genişletmeye başlaması demektir.

Yeryüzünde insan, içinde yaşayabileceği bir çevreyi kendisi kurmak zorunda kalmıştır; çünkü bu yıldızın ortaya koyduğu canlılar içinde, buranın tabiatına yalın haliyle uyabilmek bakımından en eksik donatılmış olanıdır. Onun, örneğin ne dondurucu soğuktan kendisini koruyacak postu, ne pençe, keskin dişleri gibi savunma, saldırma organları ne de kendisini belli durumlarda güvenle yönetecek içgüdüleri var. Yer yer olan, dolayısıyla varlığı için tehlikeler yüklü bir tabiatta yaşayabilmek için, burada insan, tekniğiyle kendisine uygun olan “yapma bir çevre” kurmuştur. Bu bakımdan teknik, insanın çevre dünyasını, kendi yaşamına elverişli bir duruma getirmesidir, bu kaygıyla tabiatta yaptığı bir düzeltmedir.

Teknik ile kurulan bu yapma çevre nereye taşınabilirse, orada insan yaşayabilir. Bu yüzden de insan, hayvan gibi belli bir tabiat kesimine bağlı olmaktan kurtulmuş, bütün yeryüzüne açık bir yaratık olabilmiştir. Şimdi Ay’a gitmeyi başarmasıyla da “uzaya açık” bir yaratık olmaya başlamıştır. Bundan önce yalnız yeryüzü tabiatında kullanılan o yapma çevrenin bu günlerde Ay’a götürülebilmesi, bu yönde bir ilk adımdır. Astronotların içinde Yer ile Ay arasındaki yolu geçtikleri kâhinleri, kendilerini Ay’a indiren “kartal”ları, Ay üzerinde dolaşırken taşıdıkları özel giysileri, bütün bunlar kendisine -bu sefer büsbütün- düşman bir tabiat parçasında, buranın yapı ve düzenini öğrenip gerekli araçları geliştirmekle, insanoğlunun nasıl varlığını ayakta tutabileceğini çok canlı olarak göstermektedirler.

Ay’da kendisini havasızlıktan, dayanamayacağı ısılardan koruyan şu kadar milyon Türk lirasına çıkmış özel elbisesi içindeki astronotun yanına, bir hayvan postuyla şöyle böyle örtülmüş, elinde tek korunma aracı kalın sopasıyla binlerce yıl öncesinin mağara insanını koyarsak, o günden bugüne arkada bırakılmış olan yolun ne olduğunu kavrarız. Tarih öncesi insanı bağrından türediği kendi yıldızında, yabancı yıldızdaki astronot kadar ortamıyla uzlaşamamaktadır. Ama ay yüzünde güvenle dolaşabilen astronotun arkasında, insan zekâsının binlerce yıl boyundaki sayısız arama uğraşma ve didinmesi var.

Gerçi Ay’a vardıran yol, bu binlerce yılın emeği üzerinden geçmiştir; ancak son iki yüzyılın bu başarıdaki payı ölçülemeyecek kadar büyüktür. Çünkü 18. yüzyıl ortalarından beri, teknik alanda ondan önce hiç görülmemiş bir şey olmuştur: Rönesans yıllarında Copernikus, Kepler, Galileri’nin elinde gelişip de sonra Newton’da olgunlaşan matematik, tabiat bilimi, teknikle işbirliği yapmaya başlamıştır. İşte bu işbirliği Ay’a ulaştıran modern tekniğin temelidir. Bu tekniği baş döndürücü bir hızla ilerleten güçtür. Oysa bundan öncelerinde teknikteki buluşlar pek çok rastlantılara bağlıydı. Şimdi ise, tabiatın yapı ve kanunlarını planlı olarak araştıran tabiat bilimlerinin vardığı sonuçlar, teknik alet ve sistemler olarak nesneleşmektedir. Modern teknik “uygulanmış tabiat bilimidir”. Günümüzde bilim ile tekniğin bu kaynaşması rasyonel bir üretim düzeni için kullanan modern ekonomiyi de buna eklersek, tekniğe dayanan çağdaş batılı toplumların örgüleri belirmiş olur.

Günümüz tekniğine yol gösteren, onu boyuna yeni yeni bilgilerle besleyip ilerleten tabiat biliminin doğum yeri Anadolu’nun batı kıyılarıdır. Milattan önce 6. yüzyılda Ege bölgesinde yetişen bilginler, tarihte ilk defa olarak, din ile geleneğin anlattığı masallarla (Mythos) yetinmeyip, kendi akıllarıyla (Logos) tabiatın yapı ve düzenini kavramaya çalışmışlardır. 0 günden beri masal ile akıl bilgisi (Mythos – Logos) arasındaki çatışma, yeryüzünün birçok yerlerinde, az ya da çok, kendini göstermiştir. Bu arada masal çağını ilk ve en çok aşan da batı dünyası olmuştur.

Aklıyla tabiata yönelen batılı, soyut matematik kavramların bu alana şaşılacak gibi uyduğunu; bu dünyanın ölçen, hesap eden bir bilgiye kendini açıverdiğini görmüştür. Uzay yolculuklarının önemli bilgilerini işlemede elektronik hesap makinelerinin (Computerlerin) büyük payı olması hatta bunlarsız bu işin yürüyememesi bu yüzdendir.

Ay yolculuğunun teknoloji için, yani dünyamızda daha mutlu, daha insanca yaşamamız için sağlayacağı olanaklar yanında, insanlığın tümüne. bu arada toplumumuza da, tarihin ne yönde gelişmekte olduğunu çok canlı, çok çarpıcı olarak gösterebilmesi bakımından büyük yararı dokunabilir. Bu, hayatın her alanda masalı ortadan kaldırmak yolunda olan aklın olgunlaşmasıdır. Nitekim bu gidiş, bin yıllardır masalların Ay’ın üstüne örttükleri büyülü perdeyi kaldırmış altından kül rengi tozlar, sivri kayalar, irili ufaklı kraterleriyle aynı katı gerçeği ortaya çıkarmıştır.

1-İnsanoğlu yer yuvarlağında kurduğu dünyasını nereye doğru genişletmeye çalışıyor?
Gezegenlere
Samanyolu’na
Uzayın sonsuzluklarına
Hiçbiri

2-Tekniğin, insanın çevresel yaşamında yeri nedir?
Teknik insanın çevre dünyasını, kendi yaşamına elverişli hale getirmesidir.
İnsanın yeni şeyler bulmasıdır.
Pek çok sorunun çözülmesine yardım etmesidir.
Kendi kendine yeterli olmasıdır.

3-Çağdaş batılı toplumların örgülerini hangi kavramlar belirlemiştir?
Galileo, Kopernik, Newton’un ortaya koyduğu çalışmalar.
İnsan zekâsının binlerce yıl boyunca yaptığı sayısız uğraşma
Bilim ve tekniğin kaynaşması, gerçek bir üretim düzeni için kullanılan ekonomi belirlemiştir.
Doğanın yapı ve düzenini ve gerekli araçların kullanılması.

4-Ay yolculuğunun, teknoloji ve insan yaşamı için anlamı nedir?
Bilgisayarın payının artmasını sağlanması.
İnsanların uzaya açılmasını sağlanması.
Tekniğe dayanan yeni bilgileri algılamasıdır.
Yaşamın her alanda masalı ortadan kaldırmak yolunda aklın olgunlaşmasıdır.

5-Dünyanın tabiatına yalın haliyle uyabilmesi açısından en eksik donatılmış varlık hangisidir?
Maymun
Ayı
Timsah
İnsan

Hızlı Okuma Testi Sonucu

Okuma Hızlı : kelime/dakika
Doğru cevap :
Okuma Verim İndeksi (OVİ): kelime/dakika